Η Τριχοτιλλομανία (ΤΤΜ) είναι μια διαταραχή κατά την οποία οι ασθενείς τραβούν τα μαλλιά από το κρανίο, τα ματόκλαδα, τα φρύδια ή από άλλα μέρη του σώματος και έχει ως αποτέλεσμα την αλωπεκία. Το τράβηγμα των τριχών ποικίλλει σημαντικά στην σοβαρότητα, την τοποθεσία στο σώμα και στην ανταπόκριση στη θεραπεία. Για μερικούς ανθρώπους, κάποιες φορές, η ΤΤΜ είναι σε ήπιο βαθμό και μπορεί να κατασταλλεί με περισσότερη επίγνωση και συγκέντρωση. Για άλλους, κάποιες άλλες φορές, η ώθηση είναι τόσο ισχυρή, ώστε άλλη σκέψη να είναι σχεδόν αδύνατη. Η ΤΤΜ προσφάτως καθορίστηκε ως μια διαταραχή ελέγχου παρόρμησης αλλά υπάρχουν ακόμη ερωτήματα σχετικά με το πώς πρέπει να κατηγοριοποιηθεί. Μερικές φορές μπορεί να μοιάζει με συνήθεια, με εθισμό, μια διαταραχή τικ ή μια επίμονη ψυχαναγκαστική διαταραχή. Προσφάτως, άρχισε να θεωρείται ως μέλος των ‘’σωματικο-κεντρικών επαναλαμβανόμενων συνηθειών’’ (BFRBs), όπως το δάγκωμα των νυχιών και το σκάσιμο των σπυριών.

Δεν πονάει;

Αν και το τράβηγμα της τρίχας ακούγεται οδυνηρό, τα άτομα με ΤΤΜ έχουν διαφορετικές απαντήσεις στην ερώτηση αν πονάει. Πολλοί αναφέρουν ότι το τράβηγμα των τριχών από συγκεκριμένα μέρη του σώματος έχει ωραία αίσθηση – και στην ουσία αυτή η αίσθηση συνεισφέρει στη δυσκολία, στην καταστολή της συμπεριφοράς. Άλλοι περιγράφουν την αίσθηση παρόμοια με το ξύσιμο μιας πληγής, παρέχοντας μια αίσθηση ανακούφισης παρόλα αυτά μερικοί αναφέρουν ότι όντως πονάει, αλλά πως είναι αναγκασμένοι να τραβήξουν ούτως ή άλλως.

Ποιος έχει Τριχοτιλλομανία;

Άνθρωποι από όλες τις ηλικίες, φύλα εθνικότητες, ιθαγένειες και κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον έχουν τριχοτιλλομανία. Στα πρώτα παιδικά χρόνια, η ΤΤΜ εμφανίζεται το ίδιο συχνά στα αγόρια και τα κορίτσια. Μετά την ενηλικίωση, το 80%-90% των υποθέσεων που έχουν αναφερθεί αφορά γυναίκες. Υπολογίζεται πως προσβάλλει ένα με τρια τοις εκατό του πληθυσμού ή 3 με 9 εκατ. Αμερικανούς.

Ποια είναι η ετυμολογική προέλευση της Τριχοτιλλομανίας;

Η Τριχοτιλλομανία ονομάστηκε έτσι το 1889 από έναν Γάλλο δερματολόγο, τον Francois Hallopeau, από τις ελληνικές λέξεις τρίχα και τιλώ που σημαίνει τραβώ. Η μανία αποδίδεται ως το αλόγιστο και έντονο ενδιαφέρον ή ενθουσιασμός για κάτι.

Ποια είναι η εμφάνιση της Τριχοτιλλομανίας;

Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΤΤΜ τραβούν αρκετά μαλλιά με αποτέλεσμα να δημιουργούν σημεία φαλάκρας στα κεφάλια τους, τα οποία προσπαθούν να καλύψουν με χτενίσματα, μαντήλια, περούκες ή μακιγιάζ. Σε άλλους μπορεί να λείπουν τρίχες από τα βλέφαρα, τα φρύδια, εμφανή μέρη του σώματος ή μη εμφανή, τα οποία καμουφλάρουν με μακιγιάζ, ρουχισμό ή άλλους τρόπους. Τα άτομα τραβούν τις τρίχες με τα δάχτυλα ή τσιμπιδάκι συχνά καθώς παρακολουθούν τηλεόραση, διαβάζουν, σκέφτονται, μιλούν στο τηλέφωνο ή κοιτάζουν στον καθρέφτη. Πολλοί περιγράφουν πως είναι zoned out ή χαμένοι στην σκέψη καθώς τραβάνε τις τρίχες και πως δεν είναι πάντοτε εν γνώσει της συμπεριφοράς τους. Είναι πολύ σύνηθες για την διαδικασία του τραβήγματος να εμπεριέχει ένα τελετουργικό ή αίσθημα για την ‘’κατάλληλη τρίχα’’ που θα πρέπει να τραβηχθεί, αγγίζοντας και παίζοντας με την βγαλμένη τρίχα, δαγκώνοντας ή και καταπίνοντας την.

Τι προκαλεί την ΤΤΜ;

Τα αίτια της τριχοτιλλομανίας είναι άγνωστα. Η έρευνα στις περιπτώσεις/περιστατικά και στις θεραπείες της είναι ακόμη σε αρχικά στάδια. Υπάρχει μια προκαταρκτική ένδειξη που δείχνει πως η ΤΤΜ είναι νευρο-βιολογική διαταραχή και πως η γενετική ίσως να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της.΄ Όπως και με πολλές άλλες διαταραχές, όπως ο αλκοολισμός, έτσι και η ΤΤΜ μπορεί να αναπτυχθεί από συνδυασμό γενετικών συναισθηματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Είναι επίσης πιθανό.

Πότε ξεκινά η ΤΤΜ;

Η ΤΤΜ μπορεί να ξεκινήσει σε κάθε ηλικία, αλλά συνήθως ξεκινά στο τέλος της παιδικής ηλικίας / τέλος εφηβείας γυρω στα 11 με 13 χρόνια. Αυτό υποδεικνύει ότι μπορεί να προκαλείται από ορμονικές αλλαγές σε κάποιες περιπτώσεις. Ωστόσο, η ΤΤΜ μερικές φορές ξεκινά νωρίς από την παιδική ηλικία, όταν το βρέφος μπορεί για πρώτη φορά να φτάσει και να τραβήξει την τρίχα. Σε μερικές περιπτώσεις, το τράβηγμα της τρίχας ξεκινά σε μια περίοδο άγχους, αλλά σε άλλες περιπτώσεις η συμπεριφορά δε φαίνεται να πηγάζει από κάποιο λόγο. Αφού ξεκινήσει, το τράβηγμα των τριχών παίζει ρόλο στην διαχείριση των συναισθημάτων, όπως της πλήξης ή του άγχους.

Το ξεπερνά ποτέ κανείς;

Είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς τη διάρκεια της ΤΤΜ για οποιοδήποτε άτομο. Δίχως θεραπεία η ΤΤΜ τείνει να είναι μια χρονική κατάσταση της οποίας η σοβαρότητα αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια της ζωής. Εν τούτοις, σε μερικές περιπτώσεις, κυρίως στα βρέφη, ή στα μικρά παιδιά, το τράβηγμα των τριχών μπορεί να είναι ένα προσωρινό πρόβλημα που ξεκινά και τελειώνει μυστηριωδώς.

Οι άνθρωποι με ΤΤΜ προσπαθούν να βλάψουν τους ευατούς τους;

Γενικά τα άτομα με ΤΤΜ δεν προσπαθούν να βλάψουν τον ευατό τους, όπως δεν θέλουν να βλάψουν τον ευατό τους και τα άτομα που δαγκώνουν τα νύχια τους. Τα περισσότερα άτομα με ΤΤΜ αναστατώνονται από το καταστροφικό αποτέλεσμα στην εμφάνιση τους, και κάνουν μεγάλες προσπάθειες να ελέγξουν ή να σταματήσουν τη συμπεριφορά αυτή. Διαταραχές με το χαρακτηρισμό αυτοκαταστροφικές ή αυτό-παραμορφωτικές όπως self-cutting ή το χτύπημα του κεφαλιού, συνήθως έχουν διαφορετικά αίτια και θεραπεία από την ΤΤΜ και τα σχετικά προβλήματα όπως το δάγκωμα νυχιών και το τσίμπιμα στο δέρμα. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψην όλο το ιστορικό του ασθενούς κατά την διάγνωση-θεραπεία της ΤΤΜ, ώστε να είναι σίγουρο πως κάθε επιπρόσθετα συναισθηματικά ή σωματικά προβλήματα θα θεραπευτούν επίσης.

Είναι η ΤΤΜ ένδειξη κακοποίησης ή συναισθηματικής διαταραχής;

Η ΤΤΜ εμφανίζεται σε άτομα που είναι ευτυχισμένα και ευκατάστατα αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια μιας περιόδου στρες, ενός τραύματος ή άλλης συναισθηματικής διαταραχής. Το τράβηγμα τριχών από μόνο του δεν αποτελεί ένδειξη συναισθηματικής διαταραχής ή κακοποίησης αλλά και δεν αποκλείει τέτοια προβλήματα. Η κατάθλιψη είναι πολύ συνήθης σε άτομα με ΤΤΜ και πάντα θα πρέπει να εξετάζεται από την αρχή της θεραπείας.

Είναι η ΤΤΜ μια μορφή ΙΨΔ;

Η ΤΤΜ πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από το Diagnostic and Staistical Mamal (DSM-IV) ως ‘’διαταραχή impulse control/not elsewhere classified’’αν και ακόμη γίνονται πολλές συζητήσεις για την καλύτερη κατηγοριοποίηση της ΤΤΜ. Ακόμη και στον ίδιο ασθενή υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα μεθόδων και αιτιών του τραβήγματος. Η ΤΤΜ κατά καιρούς μοιάζει με τον Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή στο συναίσθημα του καταναγκασμού και την επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά αλλά οι δύο διαταραχές έχουν διαφορετικά συμπτώματα και απαιτούν διαφορετικές θεραπείες. Μερικές φορές η ΤΤΜ μοιάζει με σύνδρομο τικ.