Εξειδικευμένο Τμήμα Παιδιών & Εφήβων

Η ψυχική υγεία των παιδιών είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την καλή κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική τους ανάπτυξη. Αν η ψυχική τους ζωή είναι καλή, μπορούν να καλλιεργήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους και να ζήσουν μια ζωή γεμάτη θετικές εμπειρίες.

Πώς χτίζουν όμως τα παιδιά μια καλή ψυχική υγεία ;

Η δόμηση της καλής ψυχικής υγείας, αλλά και η διατήρησή της είναι θέμα πολυπαραγοντικό. Ρόλο παίζουν τόσο γεννετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Ωστόσο, για να χτίσουν τα παιδιά μια υγιή ψυχική ζωή, ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή των σημαντικών ενηλίκων (γονεών, φροντιστών) και ο τρόπος που αυτοί αλληλεπιδρούν με τα παιδιά αλλά και το τι είδους πρότυπα αποτελούν για αυτά. Είναι γνωστό ότι οι πρώιμες εμπειρίες των παιδιών μέσα στην οικογένεια είναι καθοριστικές για τη μετέπειτα πορεία τους, αλλά και ο τρόπος χειρισμού διαφόρων καταστάσεων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού εκ μέρους των γονιών είναι πολύ σημαντικός.

Ποια είναι τα συχνότερα προβλήματα ψυχικής υγείας των παιδιών κι εφήβων ;

Υπάρχουν προβλήματα που μπορεί να είναι συγκυριακά και παροδικά, όπως είναι η γέννηση ενός αδερφού, μια μετακόμιση ή μια απώλεια, αλλά και προβλήματα που μπορεί να είναι χρόνια και σταθερά. Κάποια από αυτά τα προβλήματα που απαντώνται συχνότερα στα παιδιά και καλείται να αντιμετωπίσει ένας παιδο-ψυχολόγος είναι : 

• Προβλήματα συμπεριφοράς 
• Χαμηλή αυτοπεποίθηση 
• Μαθησιακές / σχολικές δυσκολίες 
• Διαταραχή ελειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (Δ.Ε.Π.Υ) 
• Αναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. αυτισμός, Asperger) 
• Άγχος και φοβίες 
• Άγχος αποχωρισμού 
• Προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής 
• Bullying 
• Ανυπακοή και θέματα θέσπισης ορίων 
• Διαζύγιο γονέων, κ.α.

Όσον αφορά κυρίως στους εφήβους, υπάρχουν συχνά και τα παρακάτω προβλήματα : 

• Επιθετικότητα, ευερεθιστότητα 
• Συναισθηματικές διαταραχές 
• Προβλήματα διατροφής (ανορεξία, βουλιμία) 
• Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά (αυτοτραυματισμός, ουσίες, κλπ) 
• Επαγγελματικός προσανατολισμός 
• Άγχος εξετάσεων 
• Σχέσεις και κοινωνικότητα

Πώς μπορεί να αναγνωρίσει κανείς τα προειδοποιητικά σημάδια και να απευθυνθεί στον ειδικό πριν να είναι αργά ;

Δεν είναι πάντα εύκολο να αναγνωρίσει κανείς έγκαιρα τις προβληματικές συμπεριφορές ούτε και να ορίσει πότε το παιδί έχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται από νωρίς τα προβλήματα ψυχικής υγείας των παιδιών έτσι ώστε να μην παγιώνονται και να μην επηρεάζουν την καθημερινότητα του παιδιού και της οικογένειάς του.

Κάποια συχνά προειδοποιητικά σημάδια ειναι τα εξής :

• Αλλαγή στη συμπεριφορά 
• Προβλήματα σε περισσότερα απο ένα πλαίσια (πχ σχολείο, σπίτι, με συμμαθητές)
• Αλλαγές στον ύπνο και στην όρεξη
• Κοινωνική απόσυρση
• Παλινδρόμηση σε συμπεριφορές που είχε σαν μικρότερο παιδί
• Ενδείξεις ότι ειναι αναστατωμένο (πχ κλάμα, ξεσπάσματα, σωματικοί πόνοι)
• Αγχώδεις εκδηλώσεις και φοβίες για πράγματα που το παιδί δεν συνήθιζε να φοβάται
• Επιθετική συμπεριφορά

Μπορούν να θεραπευθούν οι διαταραχές αυτές ; Τι μπορεί να γίνει ;

Οι ψυχολογικές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας μπορούν να αντιμετωπιστούν και να θεραπευθούν. Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές, αρκεί να εργαστούν στενά και σε συνεργασία γονείς / φροντιστές και ειδικοί. Η πρώιμη διάγνωση και οι κατάλληλες παρεμβάσεις /υπηρεσίες στο παιδί ή στον έφηβο και στην οικογένειά του μπορούν να κάνουν τη διαφορά στις ζωές των παιδιών που αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα.

Διάγνωση. Πώς γίνεται και από ποιον;

Για τη διάγνωση των ψυχικών προβλημάτων που παρουσιάζονται στα παιδιά και τους εφήβους, ο ειδικός της ψυχικής υγείας θα πρέπει να λάβει ένα πλήρες οικογενειακό, αναπτυξιακό και ιατρικό ιστορικό, να γίνει αξιολόγηση των συμπτωμάτων του παιδιού ή του εφήβου, να συλλέξει πληροφορίες και να καταλήξει σε εκτίμηση. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική γονέων, οικογενειακή θεραπεία.

Στο Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας “Ego Ideal” λειτουργεί τμήμα για την ψυχική υγεία και ενίσχυση παιδιών, εφήβων και των οικογενειών τους, με υπεύθυνη εξειδικευμένη σε θέματα παιδιών και εφήβων ψυχολόγο.

Οι Υπηρεσίες περιλαμβάνουν :

• Ψυχολογική εκτίμηση και αξιολόγηση 
• Ψυχομετρικές δοκιμασίες (π.χ. τεστ νοημοσύνης, προσωπικότητας, νευροψυχολογικών διαταραχών)
• Συμβουλευτική γονέων
• Ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων
• Οικογενειακή θεραπεία